ျမန္မာဗန္းစကားကြက္လပ္

လမ္းေပၚမွာသြားရင္းလာရင္း ေဘးနားက လူငယ္ေလးႏွစ္ေယာက္စကားေျပာသံကို
အနီးကပ္မို႕ရွင္းရွင္းႀကီးၾကားလိုက္ရတယ္။ဘာတဲ႔..........တစ္ေယာက္က-
"ေဟ့ေကာင္ ဒါၿပီးရင္ ဝီသြားတြတ္ရေအာင္ကြာ"
"ဟာ...ငါေတာ့အေပ်ာ့ေလးပဲဆြဲခ်င္တယ္ကြာ"တဲ႔။
ေမြးကတည္းက ျမန္မာစကားေျပာလာတဲ႔ ျမန္မာမစစ္စစ္ျဖစ္တဲ႔ စာေရးသူ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္
ေျပာတာကုိ နားမလည္ဘူး။ ဘာေျပာၾကမွန္း မသိ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေျပာတဲ႔စကားကလည္း
ျမန္မာစကားပဲေလ။ ဘာေၾကာင့္ နားမလည္တာပါလိမ့္။သိၿပီ။ ဒါ ဗန္းစကားေတြပဲျဖစ္ရမယ္။
ျမန္မာစာနဲ႔ ေက်ာင္းၿပီးထားတဲ႔အခံေလးရွိေတာ့ ဒီေလာက္ေတာ့ သိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္
အဓိပၸါယ္က်ေတာ့မသိဘူး။ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ။ လတ္တေလာေခတ္စားေနဟန္တူတဲ႔
လူငယ္ေလာကသံုး ဗန္းစကားေတြျဖစ္မွာ။ ေနာက္တစ္ခါ သြားရင္းလာရင္း ၾကားရျပန္ေရာ။
ဘာတဲ႔.......
"ဒီေကာင္ ေအကိုက္ခံရတာျဖစ္မယ္။ ရုပ္ကေအရုပ္ေပါက္ေနတယ္ကြ"တဲ့။
"အဲဒီအဖြဲ႔က ကၽြတ္ကၽြတ္အိတ္ေတြက၊ သြားမထိန႔ဲ"တဲ႔။
လာျပန္ၿပီ ဘာေတြေျပာမွန္းမသိျပန္ဘူး။
ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေလးေတြကိုသာ တခုတ္တရမေလ့လာခဲ႔ဘဲေနခဲ႔ၾကရင္ေလာေလာဆယ္
ဘာေတြေျပာၾကမွန္း နားလည္ႏိုင္မွာမဟုတ္သလို၊ေနာင္တစ္ခ်ိန္အတြက္လည္းမေတာ္တဆ
ဒီစကားလံုးေလးေတြဟာစာထဲေရာက္သြားၿပီး ဒီစာေတြကို ေလ့လာၾက၊ဖတ္ၾကရင္မွတ္တမ္း
မရွိတဲ႔အတြက္ အနက္ေဖာ္ဖို႔ ခက္ခဲသြားမွာပါ။ဘာသာစကားတစ္ခုရဲ့ သေဘာကိုက အၿမဲ
ေရြ႕လ်ားေျပာင္းလဲတတ္တဲ႔သေဘာရွိၿပီးသား။အခုလို ဗန္းစကားေတြရဲ့ သေဘာသဘာဝ
ေတြဆိုရင္ ပိုၿပီးေျပာင္းလဲတတ္တိမ္ျမဳပ္တတ္၊အသစ္ေပၚလာတတ္တဲ႔ သဘာဝရွိတယ္လို႔
ဘာသာစကားသီအိုရီေတြကဆိုၿပီးသားပါ။ ဒါေတြကိုရိပ္စားမိတဲ႔ ဘာသာစကားပညာရွင္
တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဗန္းစကားေဝါဟာရေတြကိုေလ့လာ၊ စုေဆာင္းၿပီးျပဳစုအနက္ဖြင့္ခဲ႔ၾကလို႔
အဘိဓာန္အထိျဖစ္လာတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။
Robert L. Chapman ရဲ႕ "American Slang" တို႔လို၊ William Freman ရဲ့ "A Concise Dictionaryof English Slang" တို႔လို အဘိဓာန္မ်ိဳးေတြေပါ့။ အဲဒီအဘိဓာန္ေတြထဲမွာ
ဆိုရင္ ဗန္းစကားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရွးတုန္းကသံုးခဲ႔တဲ႔ ဗန္းစကားေတြကေန အဘိဓာန္ျပဳစု
ေနတဲ႔အခ်ိန္အထိဗန္းစကားအသံုးေတြကို အစံုလင္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းျပဳစုခဲ႔ၾကေၾကာင္း
အဘိဓာန္ျပဳစုသူေတြက သူတို႔ရဲ့အမွာစာေတြမွာ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ခဲ႔ၾကပါတယ္။
ျမန္မာမွာလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ ဗန္းစကားေတြ ေဖာေဖာသီသီရွိခဲ႔သလို ဗန္းစကားနဲ႔
ဆိုင္တဲ႔အေၾကာင္းအရာေတြကိုဆရာလွသမိန္ကေလ့လာေဖာ္ထုတ္ေရးသားခဲ႔ဖူးပါတယ္။
"ျမန္မာစာအျမဳေတ ဆိုတဲ႔စာအုပ္ေလးမွာပါ။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီအထဲမွာေတာ့ ဇာတ္ပြဲသံုးဗန္းစကားေတြကိုပဲစုစုေပါင္းစကားလံုး(၂၃)လံုး
ေလာက္နဲ႔စုေဆာင္းေဖာ္ျပထားတာေတြ႔ရပါတယ္။ေနာက္ဆရာလွသမိန္ပဲေရးခဲ႔တဲ့"ျမန္မာ
စာေပအဆီအႏွစ္"ဆိုတဲ႔စာအုပ္ထဲမွာေတာ့ "စကားဝွက္ဗန္းစကား၊ အဆြယ္ဗန္းစကား၊
စကားပံုဗန္းစကား၊ေနာက္ေျပာင္သံုးဗန္းစကား၊အရႊန္းဗန္းစကား၊ တင္စားဗန္းစကား"ဆိုၿပီး
အမ်ိဳးအစားေျခာက္မ်ိဳးခြဲၿပီးတင္ျပလာတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဘိဓာန္သေဘာမ်ိဳး
မဟုတ္ဘဲ ဗန္းစကားရဲ့သေဘာသဘာဝေလာက္ကိုသာ ရွင္းျပၿပီး တစ္မ်ိဳးစီကုိသာဓကသံုး
ေလးခုေလာက္ပဲထုတ္ျပထားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ဗန္းစကားအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔ စာအုပ္ကေတာ့ ဆရာဦးေအးခ်ိဳ(မဟာ
ဝိဇၨာ)ရဲ့"ျမန္မာ့စကား"ဆိုတဲ႔ စာအုပ္ေလးပါ။ဒီစာအုပ္မွာလည္း ဗန္းစကားဆိုတာရဲ့ သေဘာ
နဲ႔ျမန္မာဗန္းစကားစတင္ေပၚေပါက္လာရပံုကို ေယဘုယ်သေဘာေလာက္ပဲေျပာျပထားပါ
တယ္။စကားလံုးနဲ႔ အနက္ဖြင့္ကိုေတာ့ မေတြ႕ခဲ့ရပါဘူး။
ဗန္းစကားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စကားလံုးေတြကို အနက္ဖြင့္နဲ႔တကြ နမူနာသံုးကိုပါေဖာ္ျပထား
တဲ့ စာအုပ္ေကာင္းေလးတစ္အုပ္ေတာ့ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သီခ်င္းေရးဆရာ၊ အဆို
ေတာ္မင္းမင္းလတ္ျပဳစုခဲ႔တဲ႔ "လမ္းေပၚကေဝါဟာရမ်ား" ဆိုတဲ႔စာအုပ္ေလးပါ။"မယ္သီ
တာခိုးတာဘယ္သူလဲ""အေပၚထပ္နဲ႔ေအာက္ထပ္ဇာတ္လမ္း" စတဲ႔ သီခ်င္းေတြရဲ့ဖန္တီး
ရွင္ မင္းမင္းလတ္ဟာ ဒီစာအုပ္ေလးနဲ႔စာေပ၊ ဘာသာစကားတာဝန္တစ္ရပ္ ေက်ပြန္ခဲ႔
တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။
အဲဒီေခတ္ကသံုးေနတဲ႔ ျမန္မာဗန္းစကားေလးေတြကို လူငယ္ေတြၾကားလက္ေတြ႔သြားၿပီးသူ တတ္ႏိုင္သေလာကျပဳစုတင္ျပသြားခဲ႔တာကိုေက်းဇူးတင္ဖြယ္ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ၁၉၇၂ခု၊ဇြန္လ
တစ္ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ သူကိုယ္တိုင္ေရးခဲ႔တဲ႔အမွာစာေလးမွာ -
"ရက္ေပါင္း ၄၀ေက်ာ္မွာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရပ္ကြက္ေပါင္းစံုကလမ္းမေပါင္းစံုလမ္းၾကားေပါင္းစံု
ဆိုင္ေပါင္းစံုကို နင္းခဲ့ထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အားလံုးစံုေတာ့သပ္သပ္ရပ္ရပ္ေရးျပီးလူအရြယ္အမ်ိဳးမ်ိဳး
ကိုျပပါတယ္။ သူတို႔လွ်ာသံကိုၾကားခ်င္လို႔ပါပဲ။လူတိုင္းဝမ္းသာျခင္း၊အံ့အားသင့္ျခင္းနဲ႔
ေက်းဇူုးတင္ေၾကာင္းကို အားရေအာင္ကၽြန္ေတာ္ၾကားရ၍ ဒီစာအုပ္ျဖစ္ေအာင္ထုတ္ခဲ႔ပါတယ္ "
လို႔ ေဖာ္ျပထားထားတာေလးက သူ႔ေစတနာကို အထင္းသားေပၚလြင္ေစပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္
ေလးမွာျမန္မာအကၡရာ 'က'ကေန 'အ' အထိ ျဖည့္စြက္ျခင္းဆိုတဲ႔ က႑ေလးအပါအဝင္
တည္ပုဒ္ေပါင္း ၅၉၈လံုးအသံုးျပဳနမူနာဝါက်ေပါင္း ငါးရာေက်ာ္၊စာမ်က္ႏွာေပါင္း ၉၆မ်က္ႏွာ
နဲ႔တကြတင္ျပထားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ အဘိဓာန္ရဲ့ပံုစံတစ္ခုျဖစ္တဲ႔ သဒၵါအမ်ိဳးအစား
(Part of Speech) ေတာ့မပါဝင္ပါဘူး။အမွာစာအဆံုးက ရက္စြဲေလးအရလြန္ခဲ႔တဲ့ႏွစ္ေပါင္း
သံုးဆယ္ေက်ာ္က စုေဆာင္းခဲ႔တာျဖစ္လို႔ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီစာအုပ္ေလးဟာ ဘာသာစကား
အတြက္တန္ဖုိးရွိရုံတင္မကေတာ့ဘူး။ သမိုင္းအတြက္ပါတန္ဖိုးရွိေနျပီလို႔ဆိုရမွာပါ။
"ေက်ာ္စိန္ကမယ္" "က်ေလာင္" "ကိုသိန္းၾကည္""ခင္သန္းႏု""ေခြးထမင္းေကၽြး""ခ်ိဳခ်ိဳေအာင္"
"ဂဏန္းဖိုက္တာ" စတာေတြဟာ အခုေခတ္အတြက္ေတာ့အသစ္အဆန္းေတြခ်ည္းျဖစ္ေန
ရပါတယ္။ ဒီေန႔အထိ ျမန္မာဗန္းစကားေတြကို တည္ပုဒ္ေပါင္းငါးရာေက်ာ္နဲ႔ စုေဆာင္း
ခဲ႔တာဆိုလို႔ ဒီစာအုပ္တစ္အုပ္ပဲေတြ႔ဖူးပါေသးတယ္။
အဘိဓာန္ပံုစံတက်နဲ႔ အနက္ဖြင့္တင္ျပခဲ႔တဲ႔ ျမန္မာဗန္းစကားတခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ သာသနာျပဳ
ဆရာယုဒသန္ရဲ့ျမန္မာ-အဂၤလိပ္အဘိဓာန္ (၁၈၅၂မူ) ထဲမွာေတြ႔ရွိရပါတယ္။
ေအာင္းေဖာ္ ေအာင္းဖက္ n. one born of the same mother (1852,pg-106)
ဂၽြံ adv. all together,good and bad without dictinction
ေသာင္းေျပာင္း, - chiefly applied to grain and to bettle nuts (1852, pg-237)
ပိတ္ေတာစ v. to die,come to an end,be destroyed, -colloquel
among children, and the article (1852, pg-433)
စတဲ႔ စကားလံုးေတြကို သဒၵါအသံုးေလးနဲ႔တကြ အနက္ဖြင့္ဆိုေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒီအဘိဓာန္ေၾကာင့္လည္းကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္း ၁၉ရာစုက ျမန္မာဗန္းစကား
ေလးေတြရဲ့ အနက္အဓိပၸါယ္ကို သိရတာေပါ့။
ဗန္းစကားေလးေတြဟာ အရင္တုန္းကေတာ့ အဆင့္အတန္းမရွိတဲ႔စကားေတြ၊ ရိုင္း
စိုင္းတဲ႔စကားေတြဆိုၿပီးလူရာအသြင္းမခံခဲ႔ၾကပါဘူး။ ဒီစကားလုံးေလးေတြကို စု
ေဆာင္းျပဳစုခဲ႔ဖူးတဲ့ မင္းမင္းလတ္ကိုယ္တိုင္ကိုက
"စာအုပ္အတြက္ ေဝါဟာရလိုက္စုစဥ္ စကားလံုးအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကိေလသာဘက္ကို
ေစာင္းေနတာေတြ႕ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေခါင္းကိုက္စိတ္ညစ္ခဲ႔ရပါတယ္"တဲ႔။
ေနာက္ၿပီးေတာ့
"အဆံုးမသတ္ခင္ေရးခ်င္တာကေတာ့ ဒီေဝါဟာရေတြကို ကၽြန္ေတာ္မႀကိဳက္ပါ ကၽြန္ေတာ္
မသံုးပါ တဲ႔ေလ။
ဒီေလသံေတြအရ သူလည္းအထင္မႀကီးေပမယ့္ လိုအပ္လို႔ျပဳစုခဲ့ရတာ ထင္ရွားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ဘာပဲေျပာေျပာ ဗန္းစကားေလးေတြဟာလည္း လူေတြေန႔စဥ္ေျပာဆုိေနတဲ့
စကားပင္လယ္ႀကီးထဲက စကားေလးတစ္ခြန္းပါပဲ။
ဒီစကားလံုးေလးေတြကို စကားလံုးအျဖစ္ပဲ သေဘာထားၿပီး သူ႔ေခတ္အလိုက္ ေရြ႕လ်ား
ေနတာေလးေတြအသစ္္ျဖစ္ေပၚ ေနတာေလးေတြကို စနစ္တက်စုေဆာင္းေလ့လာၿပီး
အဘိဓာန္ေလးတစ္ခုျဖစ္လာတဲ႔အထိ ျပဳစုၾကရင္ျမန္မာဘာသာစကားရဲ့တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း
ေလးကို ထိန္းသိမ္းမွတ္တမ္းတင္ရာေရာက္ပါတယ္။
"လမ္းေပၚကေဝါဟာရမ်ား"ေနာက္ပိုင္း ဒီစာအုပ္ေလာက္ အေရအတြက္မ်ားတဲ့ ဗန္းစကား
အနက္ဖြင့္ေလးေတြကို ဒီေန႔အထိမေတြ႔မိေသးလို႔ျမန္မာဗန္းစကားေလးေတြဟာကြက္
လပ္ကေလးျဖစ္ေနဆဲပါ။


ျဖဴျဖဴဝင္း(ျမန္မာစာ)